ไม่เอาสโมค

2 เดือนที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

"ไม่เอาสโมค"

ในโลกของงานแสดงสด ความสมบูรณ์แบบไม่ได้อยู่แค่ในเสียงเพลงหรือจังหวะกลองที่ลงตัวเท่านั้น หากแต่ยังซ่อนอยู่ในลำแสงที่พุ่งผ่านม่านควันเบาบาง สะท้อนอารมณ์ให้ล่องลอยอยู่ในอากาศ ความงามที่เห็นด้วยตาเหล่านั้น ไม่ได้เกิดขึ้นลำพัง หากแต่ต้องอาศัยการร่วมมือของทีมงานทุกฝ่าย โดยเฉพาะ “นักออกแบบแสง” และ “ศิลปินบนเวที”

สำหรับทีม Lighting แล้ว สโมคไม่ใช่เพียงเครื่องสร้างเอฟเฟกต์ แต่เป็นเหมือนผืนผ้าใบที่ทำให้แสงมีเนื้อหนัง แสงจะไม่สามารถแสดงออกถึงทิศทาง มิติ หรือความรู้สึกได้เลยหากลอยอยู่ในอากาศใสสะอาด ไร้อนุภาคควัน สำหรับคนทำแสง “ควันคือสิ่งจำเป็น” เพื่อให้เวทีมีชีวิต เพื่อให้แสงกลายเป็นภาษา

แต่ในมุมของศิลปินผู้ต้องยืนอยู่ตรงกลางเวทีนั้น เรื่องราวกลับไม่ใช่เช่นนั้นเสมอไป หลายคนเริ่มออกมาบอกเล่า ว่าควันทำให้เสียงหาย คอแห้ง หรือรู้สึกระคายเคือง บางคนถึงกับแพ้น้ำยาหรือสารที่อยู่ในควัน บ้างก็เคยมีประสบการณ์แย่ๆ เช่น ถูกปล่อยควันใส่หน้าโดยไม่ตั้งใจ หรือเผชิญกลิ่นฉุนจนหมดอารมณ์แสดง คำว่า “ไม่เอาสโมค” จึงเริ่มถูกพูดมากขึ้นในห้องซ้อม เวทีจริง หรือแม้กระทั่งกลางโชว์

ความรู้สึกไม่เข้าใจกันระหว่างสองฝ่ายจึงเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ ฝั่งหนึ่งรู้สึกว่าสโมคคือหัวใจของการออกแบบ แต่อีกฝั่งกลับรู้สึกว่าสโมคเป็นอุปสรรคต่อร่างกายและสมาธิของการแสดง แล้วใครผิด? ใครถูก?

คำตอบคือ ไม่มีใครผิดเลย...

เพียงแต่ต่างคนต่างมีเหตุผลที่ควรถูกรับฟัง

หากพิจารณาให้ลึกลงไปจะพบว่า ผู้คนที่เกี่ยวข้องกับ "สโมค" บนเวทีสามารถแบ่งออกได้หลายกลุ่ม บ้างชอบควันหนาๆ จนเหมือนยืนอยู่ในฝัน บ้างไม่รู้สึกอะไรเลยแม้จะสูดเข้าไปเต็มปอด ขณะที่บางคนเริ่มรู้สึกระคายเคือง บางคนก็เริ่มกังวลใจ และบางคนก็มีเหตุผลทางการแพทย์ที่ไม่อาจเพิกเฉย จากโรคประจำตัวอย่างภูมิแพ้

ศิลปินบางคนอาจไม่เคยรู้ว่า ทีม Lighting ก็ไม่ได้มีเจตนาจะรบกวน หากแต่ไม่รู้ล่วงหน้าว่าการปล่อยควันจะส่งผลอย่างไรกับผู้แสดง ในขณะเดียวกัน ทีมแสงก็อาจไม่เคยเข้าใจว่า เสียงร้องนั้นไม่ได้เกิดขึ้นง่ายๆ หากทางเดินหายใจไม่โล่งเพียงพอ ทั้งหมดนี้จึงไม่ใช่ความขัดแย้ง หากแต่เป็นช่องว่างของการสื่อสาร

โชว์หนึ่งโชว์เกิดขึ้นจากการทำงานร่วมกันของคนมากมาย และยิ่งต้องอาศัยความเข้าใจอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้นเมื่อแต่ละคนมี "ร่างกาย" เป็นปัจจัยหลักในการแสดงออก การจะใช้สโมคหรือไม่ใช้ จึงไม่ใช่แค่เรื่องเทคนิคอีกต่อไป แต่คือเรื่องของ “ความเห็นอกเห็นใจ” และ “การออกแบบร่วมกัน”

คำว่า “แจ้งล่วงหน้า” จึงมีความหมายมากกว่าที่คิด หากศิลปินมีข้อจำกัด ก็เพียงแค่บอกไว้ก่อน หากทีมแสงมีภาพในหัว ก็เพียงแค่เปิดแผนให้คนอื่นรับรู้ แล้วหาจุดลงตัวร่วมกัน การเลือกน้ำยาที่ไม่มีกลิ่นฉุน การปรับทิศทางการปล่อย การเว้นช่วงเวลาให้เวที “หายใจ” ได้บ้างในบางตอน ล้วนเป็นวิธีเล็กๆ ที่แสดงถึงความใส่ใจ และสามารถทำให้ทุกฝ่ายเดินไปด้วยกันได้

ในท้ายที่สุด เราควรยอมรับว่า ควันอาจทำให้แสงสวยขึ้น

แต่ศิลปินคือหัวใจของโชว์ที่ไม่มีใครทดแทนได้

และความเข้าใจซึ่งกันและกันต่างหาก คือสิ่งที่จะทำให้เวทีนี้ "ปลอดภัย งดงาม และทรงพลัง" สำหรับทุกคนที่อยู่ทั้งเบื้องหน้าและเบื้องหลัง